Corona-crisis: op zoek naar nieuwe zekerheden

18/05/2020

De uitbraak van de corona-crisis heeft een impact die zijn weerga niet kent. Hoe lang de pandemie ook gaat duren, het wordt niet meer zoals het was. We moeten op zoek naar nieuwe zekerheden, schrijft VCP vicevoorzitter Gerrit van de Kamp.

 

Als VCP praten we graag mee over transities, dat is bekend, of het nou over klimaat of bijvoorbeeld digitalisering gaat. We kijken met een brede blik naar grote ontwikkelingen in binnen- en buitenland, en formuleren op grond daarvan standpunten die in het belang zijn van professionals en samenleving. De corona-crisis mogen we er gerust ook zo eentje noemen. Het heeft werkelijk alles op zijn kop gezet. Hoe het ook afloopt, we kunnen nu al stellen dat we er een transitie bij hebben waarbij niet zozeer sprake is van een ontwikkeling maar een gebeurtenis die wat we tot voor kort vanzelfsprekend vonden ingrijpend verandert.

 

Teruggeworpen

Hoe de nieuwe wereld eruit gaat zien weet niemand. Maar het lijkt er sterk op dat we het begrip zekerheid opnieuw moeten definiëren. Als mens worden we compleet op onszelf teruggeworpen, door baanverlies, door angst om werk kwijt te raken, maar ook doordat we in nieuwe situaties tot elkaar zijn veroordeeld. Denk alleen al aan thuiswerken met de kinderen in de buurt, of aan een strak gereguleerd bezoek aan de supermarkt.

 

Impact

Maar de impact van de transitie die we Covid-19 mogen noemen gaat veel verder dan dat. Landen die de ziekte het hardst ontkenden, lopen nu tegen de grootste problemen aan. Soms laten regeringen tegen beter weten in de teugels vieren, met alle gevolgen van dien, nationalisme steekt de kop op, geopolitieke verhoudingen raken in een hoger tempo verstoord, kortom de wereld wordt er niet stabieler op.

 

Polder

Zo bezien doen we het in Nederland tot nu toe heel aardig. De sociale partners zitten als vanouds bij het kabinet aan tafel om mee te denken over wat nodig is om de crisis in goede banen te leiden. Het kabinet beslist, maar achter de schermen doet de polder nog steeds wat die moet doen.

 

Isolement

Maar laten we ons niet blindstaren op wat goed gaat, want de crisis heeft de kwetsbaarheid van onze samenleving op soms pijnlijke wijze blootgelegd. Denk aan de beperkingen van onze gezondheidszorg: de opvang van Nederlandse IC-patiënten in Duitsland en de mondiale strijd om goede mondkapjes laten zien dat we afhankelijker zijn dan we dachten. En wat te denken van een dreigend politiek isolement: waar Duitsland ons te hulp schiet, voelen zuidelijke EU-landen zich door ons juist in de steek gelaten.

 

Kwetsbaarheid

En, dichter bij huis, de kwetsbaarheid van groepen als flexwerkers, mensen met een arbeidsbeperking en niet te vergeten jongeren. Stuk voor stuk groepen die door de crisis alleen maar kwetsbaarder zijn geworden. De VCP heeft er verschillende keren aandacht voor gevraagd: in een zichzelf respecterend land zorgen we namelijk voor iedereen.

 

Denktank

De manier waarop wij met elkaar omgaan, onze sociale zekerheid, de gezondheidszorg, we zullen het allemaal opnieuw tegen het licht moeten houden en op zoek moeten naar een nieuwe zekerheden. Binnen de SER wordt hier nu over gesproken in een speciaal opgerichte denktank. Hoe beperken we de economische en maatschappelijk schade van Covid-19, hoe ziet de toekomst van bedrijven, productie en logistiek eruit en hoe dringen we onze kwetsbaarheid als land terug. Kunnen we de productie van bijvoorbeeld medische spullen terughalen, en hoe sparen we daarbij het klimaat?

 

Onorthodox

Om zulke fundamentele vragen gaat het binnen de denktank. Vraagstukken die niet eenvoudig zijn maar tegelijk wel kansen bieden, op het terrein van innovatie op vele terreinen van techniek, technologie, wetenschap, digitalisering, noem maar op. Wellicht zullen er onorthodoxe oplossingen nodig zijn waar we nu nog niet over willen of kunnen denken.

 

Samenwerking

Covid-19 vraagt om nieuwe zekerheden want het laat zien hoe kwetsbaar we zijn als mens en samenleving als geheel. De samenleving als geheel moet hier dan ook mee aan de slag, de keuze om de markt dit alleen te laten bepalen is met deze crisis achterhaald. We moeten het samen doen en dat is ook precies wat de VCP voorstaat. Als vakcentrale gaan we met andere partijen het gesprek aan en zoeken we de samenwerking op, met onze leden, onze professionals, ons netwerk en onze expertise. In het vertrouwen dat we ons in de nieuwe toekomst veilig zullen voelen. We zijn er, voor onze professionals, voor alle werkenden, voor de samenleving. Met een bovenmenselijke maat leveren wij vanuit onze rol onze bijdrage om de uitdagingen die voor ons liggen tot een goed einde te brengen.

 

Bron: VCP