Arbeidstijden: wat zijn de regels?

20/09/2018

Omdat de overheid werknemers wil beschermen tegen te lange werkdagen, is al geruime tijd geleden de zogenaamde Arbeidstijdenwet in het leven geroepen. Deze wet geeft regels voor werktijden, pauzes en minimale rusttijden voor werknemers. Met deze regels wil de overheid de gezondheid, veiligheid en het welzijn van werknemers beschermen. Maar ook het combineren van werk, privé en zorgtaken gemakkelijker maken.

 

Omdat we regelmatig van onze leden vragen krijgen welke regels er gelden met betrekking tot werktijden en pauzetijden, geven we in dit stukje de hoofdlijnen van deze wet aan.

 

Voor wie geldt de Arbeidstijdenwet?

De regels in de Arbeidstijdenwet gelden voor alle werknemers van 18 jaar en ouder, ook voor stagiairs, uitzendkrachten en gedetacheerden. Voor jongeren, jonger dan 18 jaar, en voor zwangere en pas bevallen vrouwen gelden aparte regels, zodat zij genoeg rust krijgen en geen zwaar werk doen.

 

Hoofdregels

Een werknemer mag maximaal 12 uur per dienst werken en maximaal 60 uur per week. Maar over een periode van 4 weken mag gemiddeld 55 uur per week gewerkt worden en over een periode van 16 weken mag gemiddeld maximaal 48 uur per week gewerkt worden.

Na een werkdag mag minimaal 11 aaneengesloten uren niet gewerkt worden. Dit mag eens in de 7 dagen ingekort worden tot minimaal 8 uur, maar alleen als dit nodig is voor het werk.

Er moet iedere week in ieder geval een rust zijn van 36 aaneengesloten uren.

Als een werknemer langer dan 5,5 uur werkt, heeft hij recht op minimaal 30 minuten pauze (of 2 keer een kwartier). Als iemand langer dan 10 uur werkt, heeft hij recht op 45 minuten pauze (of 3 keer een kwartier). In twee gevallen is het echter toegestaan om te werken zonder pauze, namelijk als iemand alleen werkt of als het door de aard van het werk onmogelijk is om pauze te nemen. Dit moet dan wel in de CAO of bedrijfsregeling staan of door de werkgever schriftelijk afgesproken zijn met de Ondernemingsraad.

Tijdens pauzes bestaat er geen recht op loon, tenzij in de CAO of arbeidsovereenkomst hierover wat anders bepaald is.

U bent niet verplicht op zondag te werken, tenzij dit met de werkgever vooraf is afgesproken en het nodig is voor het werk. Als u dit echter weigert, bijvoorbeeld op religieuze gronden, hoeft u dit niet te motiveren. U heeft het recht om dit te weigeren en uw werkgever mag u hierdoor niet benadelen.

Een werknemer heeft wel recht op minstens 13 vrije zondagen per jaar. In de CAO kan echter bepaald zijn dat dit een lager aantal is, maar dan geldt dit pas nadat u heeft ingestemd met minder dan 13 vrije zondagen per jaar, bijvoorbeeld wanneer het voor uw functie nodig is om op zondag te werken.

Er zijn geen wettelijke regels voor een extra beloning voor werken op de zondag. In de CAO of arbeidsovereenkomst kan echter wel staan dat dit extra beloond moet worden.

 

Controle op de naleving van de wet

Als uw werkgever zich niet aan de regels van de Arbeidstijdenwet houdt, kunt u dat het beste eerst zelf met hem bespreken. Komt u er met de werkgever niet uit, dan kunt u de Ondernemingsraad inschakelen. U kunt ook HZC vragen te bemiddelen tussen u en uw werkgever. In het uiterste geval kunt u een melding doen bij de Inspectie SZW.

De Inspectie SZW controleert de naleving van de Arbeidstijdenwet. Zij kunnen een waarschuwing geven of boetes opleggen aan bedrijven die de regels overtreden. Ze kunnen ook een proces-verbaal opmaken, wat tot strafvervolging kan leiden.

Heeft u vragen met betrekking tot uw werktijden en rusttijden, neem dan contact op met de HZC Servicedesk: 030 – 6006070 of servicedesk@hzc.nl.