Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers

31/03/2020

Eindelijk een vangnet voor iedere zelfstandige

 

In het pensioenakkoord is onder meer afgesproken dat er een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers zou komen. Begin maart presenteerden vertegenwoordigers van werknemers (waaronder onze vakcentrale, de VCP) en werkgevers hun voorstellen aan het kabinet. Bij het maken van de voorstellen werden ook vertegenwoordigers van zzp-organisaties betrokken.

 

De Stichting van de Arbeid – waar werknemers- en werkgeversorganisaties samen adviezen opstellen voor de overheid – presenteerde het akkoord op 3 maart met als leus “Toegankelijk, betaalbaar, met ruimte voor individuele keuzes”. Het voorstel gaat over een verzekering die geldt voor alle zelfstandigen die geen personeel in dienst hebben. Dat betekent dat verzekeraars geen zzp’ers uit mogen sluiten op basis van bijvoorbeeld leeftijd, beroep of medische risico’s.

 

Net als bij werknemers is er een inkomensafhankelijke premie, waaruit alle kosten gedekt moeten worden. Het inkomen wordt tot maximaal € 30.000 gedekt (met een uitkering van 70% van het inkomen). Zelfstandigen kunnen kiezen voor een half jaar, een jaar of twee jaar wachttijd voordat de AOV ingaat. Als een zzp’er dat wil, kan hij zich nog bijverzekeren.

 

In coronastijl hebben we niet een tweegesprek maar twee gesprekken gevoerd, met respectievelijk René van der Steen, voorzitter van Vakvereniging Het Zwarte Corps, en Frank Alfrink, directeur ZZP Nederland, waar de zzp’ers die lid zijn van HZC hun ondernemersinformatie vandaan kunnen halen. Wij stelden hen dezelfde vragen.

 

Een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zzp’ers, wat vind je daarvan?

 

Frank Alfrink: Ondernemers onderschatten vaak de risico’s op arbeidsongeschiktheid. En hoewel onze achterban vindt dat ze geen verplichte AOV moeten krijgen, is het merendeel wel voor een basisvoorziening AOV mocht er toch een verplichting komen. De aanzet voor een dergelijke basisvoorziening is nu gelegd.

 

René van der Steen: Solidariteit is het uitgangspunt voor de vakbeweging. Dat betekent dat we willen dat er een vangnet is voor alle werkenden die in omstandigheden komen dat ze niet meer kunnen werken. De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zzp’ers betekent dat meer werkenden beschermd worden, voor ons als vakvereniging is dat een belangrijk punt.

 

Waar ben je blij mee dat het eindelijk geregeld wordt?

 

René van der Steen: Gelukkig waren er al heel wat zzp’ers die zich wel verzekerden, al zag je dat die aantallen de laatste jaren naar beneden gingen. Die daling is niet zo vreemd, als je beseft dat verzekeraars zelf mochten beslissen onder welke voorwaarden je een verzekering mag afsluiten. Met als gevolg dat leeftijd (veel verzekeraars beëindigen de verzekering op de leeftijd van 60 jaar), beroep (bij risicovolle beroepen wordt je geweigerd) en medisch verleden een rol spelen bij de acceptatie. Voor veel zzp’ers werd het dus minder interessant om zich te verzekeren (voor zover het al mogelijk was). In de voorgestelde regeling is er – net als bij werknemersverzekeringen – een acceptatieplicht voor verzekeraars. Dat vinden wij een groot goed.

 

Daarnaast is voor de vakbeweging de concurrentie op arbeidsvoorwaarden tussen werknemers en zzp’ers altijd een punt. Door deze verplichting is er één arbeidsvoorwaarde minder waarop oneigenlijk geconcurreerd kan worden en wordt zo de race naar de bodem gestopt.

Frank Alfrink: Waar we blij mee zijn is dat het advies inhoudt dat de verplichte aov geen uitsluitingen kent en dat de looptijd is tot aow-datum. Op deze manier is niemand meer onverzekerbaar. Daarnaast zijn we voorstander van een nieuw sociaal stelsel voor alle werkenden. Dit is een mooie eerste aanzet daartoe.

 

Werkgevers, werknemers en zzp-organisaties hebben alle drie hun wensen gehad. Uiteindelijk is er een compromis uitgekomen. Wat is het belangrijkste wat niet geregeld is?

 

Frank Alfrink: Een groot probleem is het feit dat zelfstandige ondernemers geen toegang hebben tot arbeidsgerelateerde zorg. Ook is er geen ruimte voor preventie. Zzp’ers gaan naar de huisarts en daar is vaak geen of onvoldoende aandacht voor de effecten op het werk dat iemand doet. Het compromis biedt daar ook geen echte oplossing voor.

 

René van der Steen: Wij wilden graag een volledig inkomensgerelateerde regeling. ZZP-organisaties alleen een absolute bodem op bijstandsniveau. Het is er ergens tussenin uitgekomen (tot een inkomen van € 30.000 inkomensgerelateerd). We hadden graag een tandje meer gehad, maar dit is acceptabel. En zzp’ers kunnen als ze willen zich nog bijverzekeren.

 

De minister is nu aan de slag met de wetgeving. Wat wens je hem toe:

 

René van der Steen: Snelheid. De verwachting is dat de nieuwe verplichte verzekering pas in 2024 in kan gaan. Zowel vanuit het oogpunt van solidariteit als geredeneerd vanuit oneigenlijke concurrentie duurt dat nog lang. HZC vraagt om alles in het werk te stellen om deze verzekering eerder in te kunnen laten gaan.

 

Frank Alfrink: Deze regeling gaat niet eerder in dan in 2024. Wij zouden graag zien dat er een compensatieregeling komt voor alle ondernemers die nu buiten de boot vallen, totdat deze regeling er is. Met andere woorden; alle zelfstandigen, die zich nu niet (hebben) kunnen verzekeren tot aan de AOW-leeftijd of individueel niet verzekerbaar zijn, moeten vrijwillig kunnen deelnemen aan de WIA, totdat de wettelijke standaardverzekering is ingevoerd.

 

Als we kijken naar de antwoorden, zien we vanuit de verschillende invalshoeken van zelfstandige ondernemers en werknemers twee rode draden die gezamenlijk zijn: we willen allebei dat er een basis is, waarmee ook zzp-ers verzekerd kunnen worden (en niet meer uitgesloten door verzekeraars) en we willen graag dat dat zo snel mogelijk gebeurt. . HZC en ZZP-Nederland vinden deze uitkomst een voorbeeld van hoe er vaker gezamenlijke belangen gediend kunnen worden. Laten we daar in de polder gezamenlijk aan werken!

 

ZZP en Corona

De overheid heeft ook oog voor zelfstandigen in deze coronatijd. Wilt u weten wat de overheid voor zzp-ers in petto heeft? De belangrijkste regeling voor zelfstandigen is de TOZO, Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (Tozo). Verder heeft ZZP-Nederland actuele corona-informatie voor zzp-ers op haar website.