Van de cao-tafel
20/12/2022HZC is opgericht én statutair bij de Kamer van Koophandel ingeschreven als vakvereniging. Die naam is niet zomaar gekozen. Het is een samentrekking van vakbond en beroepsvereniging. Vakvereniging is dan ook meer dan een vakbond of beroepsvereniging.
Beroepsvereniging: delen van vakkennis
De beroepsvereniging vind je terug in de actuele informatie over vak en beroep waarover de leden bijvoorbeeld in De Machinist of de nieuwsbrieven op de hoogte worden gehouden. En in de verschillende activiteiten die in de afdelingen georganiseerd worden, zoals bedrijfsbezoeken of filmavonden. Of in de klankbordgroepen waar leden hun vakkennis inbrengen en delen, om hun eigen kennis én die van de werkorganisatie uit te wisselen en op peil te houden. In de vorige uitgave van De Machinist heb je een oproep van de Ledenraad kunnen lezen voor leden die zich met hun achtergrond en kennis willen inzetten en zichzelf ook verder willen ontwikkelen. Zoals op gebied van veiligheid en gezondheid, opleiding en duurzame inzetbaarheid of klimaat en verduurzaming.
Vakbond: meer dan individuele dienstverlening
De vakbond vind je als lid natuurlijk terug in de individuele dienstverlening. Persoonlijk, korte lijnen én met verstand van zaken, zoals je van HZC gewend bent. Zo helpen we met alle vragen op gebied van werk en inkomen, voeren we loonstrookcontroles uit, doen loonberekeningen, geven pensioenvoorlichting en checken contracten op cao’s. We doen dat op persoonlijke en betrokken wijze en komen indien nodig naar je toe om de situatie door te spreken, vragen te beantwoorden en ondersteuning te bieden.
Meepraten over cao’s
Minder bekend is dat we als HZC ook meepraten en invloed hebben op onderhandelingen voor sector-cao’s en bij het vaststellen van jaarmodellen bij bedrijven. Die invloed is per sector en bedrijf verschillend. Soms is er directe invloed doordat we zelf aan de onderhandelingstafel zitten. Soms zitten we niet direct aan tafel maar geven we via adviescommissies of andere manieren van vertegenwoordiging onze standpunten mee.
We kunnen ons voorstellen dat je niet alle berichtgeving over de ontwikkeling van cao’s meekrijgt, maar daar best wel benieuwd naar bent. Daarom staan we in dit artikel stil bij de laatste ontwikkelingen.
We bekijken dit vanuit de missie waar HZC voor staat:
inzet voor kwaliteit en continuïteit van werk en inkomen.
Waar kijken vakbonden naar bij cao’s?
Het eerste waar je aan zult denken is verhoging van de lonen. Dat klopt. Verbetering van de kwaliteit van inkomen kan voor werkende leden worden bereikt door een structurele verhoging van de loonschalen, door een eenmalige uitkering of beide. Voor de hoogte van een loonstijging wordt onder andere gekeken naar de koopkracht en hoogte van prijsstijgingen, de financiële ruimte bij bedrijven en hoogte van kostenstijgingen en bijvoorbeeld de invloed van werkloosheid of juist een tekort aan personeel.
Voor gepensioneerde leden is de ontwikkeling van de AOW (je basispensioen) en die van de bedrijfstakpensioenen (aanvullende pensioen) van belang. Worden die wel of niet opgehoogd bij een prijsinflatie? En als je nog werkt: is de opbouw van je pensioen voldoende voor een goed pensioen later en welk deel betaalt de werkgever daar aan mee?
In ieder geval zijn we vanuit HZC tevreden dat onze inspanningen, via de VCP, om de AOW gekoppeld te houden aan de verhogingen van het minimumloon, nu voor 2023 leiden tot een AOW-stijging van ruim 10%.
Naast kwaliteit van inkomen kijken we ook naar continuïteit van werk en inkomen. Dat wil zeggen, heb je in de toekomst ook nog zekerheid van een goed inkomen?Vakbonden staan voor een loonsverhoging om de koopkracht op peil te houden, maar een verhoging moet niet zo hoog worden dat bedrijven de kosten niet meer kunnen betalen en dat daarmee banen op de tocht komen te staan. Dat hebben we in de jaren ’80 helaas in de praktijk moeten ondervinden. Behoud van werkgelegenheid is ook belangrijk.
Tot slot, maar zeker niet als minste, hebben we als HZC daarnaast veel aandacht voor kwaliteit van werk en werkomgeving. Een prettige werksfeer, een goede werkgever die luistert naar zijn personeel. Invloed op je rooster en werktijden. Aandacht voor gezond en veilig werken. Zwaar werkregelingen, oplossingen om gezond de eindstreep te halen, enzovoort.
Situatie in de sectoren waar HZC zijn leden heeft
Bouw & Infra
De cao Bouw & Infra voor 2023 is al dit voorjaar afgesloten. Daar is een loonsverhoging van 5% over 1 jaar overeengekomen, te weten: 2,5% per 1 januari en 2,5% per 1 juli. Andere vergoedingen stijgen mee, met uitzondering van de reiskosten. Overige eerdere afspraken blijven ongewijzigd. Vanuit werkgeverszijde zitten Bouwend Nederland en AFNL aan tafel, van de vakbonden de FNV en CNV.
HZC zit zelf (nog) niet aan deze onderhandelingstafel, al mogen we wel onze punten kenbaar maken. Vroeger wel en we hebben aangegeven weer terug aan deze tafel te willen om de belangen van onze leden die onder deze cao vallen in eerste hand te kunnen vertegenwoordigen. HZC vindt, gelet op de hoge inflatie, de overeengekomen loonsverhoging voor 2023 aan de magere kant. Ook omdat er geen andere afspraken zijn gemaakt over bijvoorbeeld eenmalige uitkeringen of opbouw pensioen.
Verder is positief te noemen dat het bedrijfstakpensioenfonds bpfBOUW onlangs heeft besloten om de pensioenuitkeringen met 14,5% te verhogen.
RIS (rail infra structuur)
In de Rail Infra sector zit HZC wel rechtstreeks aan de cao-onderhandelingstafel. Op moment van schrijven is bekend geworden dat er een onderhandelingsresultaat is bereikt. Wel moeten de leden van de betrokken bonden HZC, FNV en CNV nog stemmen over het resultaat. Alleen de aangesloten leden van deze bonden mogen stemmen. Een groter HZC met meer leden zou de positie aan de onderhandelingstafel versterken. Namens de werkgevers zit de Vakgroep Railinfra (VRI) van Bouwend Nederland aan tafel, samen met Strukton BV.
Over het bereikte resultaat mogen we voor HZC en de leden tevreden zijn. Voor de looptijd van één jaar (2023) is een loonsverhoging van 6,25% afgesproken, direct per 1 januari. En is overeengekomen de opbouw van pensioenen aan de eind van het jaar te verbeteren door een extra verhoging van de pensioenpremie met 3%: 2% voor rekening van werkgever, 1% voor rekening werknemer (ingang per januari 2024).
Daarmee komt de totale structurele verbetering van de arbeidsvoorwaarden vanuit de werkgever omgerekend uit op 8,25%.
Daarnaast komt er nog een eenmalige uitkering van € 750,- bruto en wordt de fiscale ruimte benut voor een aanpassing van de vergoedingen.
Verder komt er een tekst in de cao die partijen het recht geven bij extreme omstandigheden de cao open te breken en in gesprek te gaan. De tekst moet nog worden uitgewerkt, maar is vooral bedoeld om meer inkomensbalans te creëren bij uitzonderlijke situaties zoals nu met de hoge inflatie. Dit is een veel beter alternatief voor een automatische prijscompensatie (APC). In De Machinist nummer 7 is eerder al uitgelegd wat de ongewenste effecten van APC zijn, zoals een negatieve prijsspiraal, recessie en werkloosheid.
Ook goed nieuws voor de RIS-sector is dat het bedrijfstakpensioenfonds Rail & OV voldoende financiële ruimte heeft om per 1 januari 2023 de pensioenuitkeringen met 13,5% te verhogen. Dit ter verzachting van de grote prijsstijgingen.
GGI / LEO
Bijde GGI zit HZC zelf aan de cao-onderhandelingstafel, net als FNV en CNV. Vanuit de werkgevers zit brancheorganisatie Cumela aan tafel. De afspraken voor de cao van de GGI zijn ook reeds eerder gemaakt, al in 2021: een stijging van 3% in 2022 en ook 3% in 2023. Dat is weliswaar opgeteld 6% maar wel verspreid over twee jaar. Ook de vergoedingen voor bereikbaarheid, werkkleding, huisvesting en reiskosten zijn verhoogd. Verder is de seniorenregeling om eerder te kunnen stoppen met werken uitgebreid.
Dat leek toen overigens een prima resultaat. In het licht van de toen nog niet voorziene, huidige hoge inflatie blijkt deze afspraak voor wat betreft de lonen echter aan de magere kant. Dat is precies de reden waarom HZC in de nieuwe cao voor RIS graag detekst wilde opnemen over het recht om bij extreme omstandigheden in gesprek te kunnen gaan om de cao open te breken.
Ondanks dat het niet in de cao geregeld is, heeft HZC toch samen met de andere bonden onlangs een gesprek met Cumela gevoerd over tussentijdse tegemoetkomingen voor werknemers in de GGI. Dit gelet op de bijzondere situatie en de koopkracht die onder druk staat. Helaas waren werkgevers niet bereid om werknemers serieus tegemoet te komen. Wel heeft Cumela hun bedrijven-leden opgeroepen om de beschikbare fiscale ruimte in de werkkostenregeling zoveel mogelijk te benutten voor financiële compensatie richting hun personeel.
BGV – beroepsgoederenvervoer & verticaal transport
Bij de cao-onderhandelingstafel zit HZC niet zelf rechtstreeks aan tafel. Wel is HZC via vakbond De Unie nauw betrokken bij de onderhandelingen. HZC is samen met De Unie aangesloten bij de landelijke vakbond VCP (vakcentrale voor professionals) en werkt in de sector BGV/Verticaal Transport nauw samen met De Unie die wel een plek aan de cao-tafel heeft, naast FNV en CNV. De Unie werkt hier graag samen met HZC omdat wij 3 keer zoveel leden in deze sector hebben als De Unie en we met ons gezamenlijk ledenaantal een partij van betekenis zijn.
Vanuit werkgeverszijde zitten de TNL (transport en logistiek Nederland) en VVT (Vereniging Verticaal Transport) aan tafel.
Met input van HZC – onder andere over de gewenste loonsverhoging om koopkrachtreparatie te kunnen bereiken – is recent in november een nieuwe cao voor 2023 overeengekomen.
Over de uitkomst mogen we zeker tevreden zijn: over de looptijd van 1 jaar een loonsverhoging van 7,5 %, plus een eenmalige uitkering van 250,- bruto. De overige vergoedingen stijgen met eenzelfde percentage. De reiskosten worden vergoed overeenkomstig de hogere fiscaal toegestane vergoeding.
Bedrijven cao’s
Naast cao’s voor sectoren hebben sommige bedrijven een eigen cao. Bijvoorbeeld omdat ze gelet op hun werkzaamheden niet binnen de werkingssfeer van een sector cao vallen.
HZC zit bij meerder bedrijfscao’s aan de onderhandelingstafel. Soms zelfs als enige vakbond zoals bij de firma Drost BV, waar HZC onlangs voor 2023 een loonsverhoging van 7,5% heeft kunnen afspreken.
Tenslotte
We hopen dat je met dit overzicht een wat duidelijker en concreter beeld hebt gekregen over wat HZC naast de individuele dienstverlening nog meer aan belangenbehartiging voor de leden doet. Het is voor HZC ware topsport om op al deze plekken tot goede afspraken te komen voor kwaliteit van werk en inkomen van al onze leden. Het is soms net simultaan-schaken, dan speel je ook tegelijkertijd op verschillende borden en probeer je daar zoveel mogelijk uit te halen.