Kleinere vakbond staat buitenspel tijdens cao-onderhandelingen

Het Zwarte Corps, een vereniging van medewerkers in de bouw en infra, wil meepraten tijdens de cao-onderhandelingen. Maar de grotere vakbonden zien het niet zitten. HZC-directeur Chris van Veldhuizen heeft het gevoel dat hij buitenspel wordt gezet. Dat is ook zo, blijkt uit de gesprekken die Infrasite met vakbondbestuurders voerde. Een verhaal over geruzie in de bouw.

Van Veldhuizen is sinds drie jaar directeur van Het Zwarte Corps. Volgens hem heeft de vereniging 8.000 leden, waarvan een deel werkzaam in de bouw en infra.

Hij vindt het tijd dat zijn vereniging een stoel krijgt aan de onderhandelingstafel voor de cao. Dan kan hij de wensen van die leden direct delen met de werkgevers en vakbonden die aan het eindvan elke cao-periode onderhandelen voor een nieuwe cao. Maar een plek krijgt hij niet.

Van Veldhuizen heeft het gevoel dat hij bewust van tafel wordt gehouden. Hij vroeg de FNV en CNV, de twee huidige vakbonden aan de onderhandelingstafel, in het afgelopen jaar herhaaldelijk of zijn vereniging kan aanschuiven. Naar eigen zeggen wordt hij keer op keer geweerd.

‘Stuur je standpunten maar door’, zeggen de vakbondbestuurders volgens hem. ‘Wij leggen ze wel voor je op tafel.’ Dat wil Van Veldhuizen alleen niet. De directeur wil zelf onderhandelen namens zijn achterban. Zijn vereniging is groot genoeg voor een stoel aan tafel, vindt hij. Maar niet iedereen is het daarover eens.

Hoe groot moet je zijn?

“Het Zwarte Corps is een hele kleine club”, vertelt vakbondbestuurder Hans Crombeen van de FNV tegenover Infrasite. Crombeen heeft wel een plek aan tafel. Hij is de man die namens FNV-leden in de bouw en infra onderhandelt voor de cao. En hij is goed bekend met de directeur van HZC.

Het klopt dat Van Veldhuizen hem in het afgelopen jaar vaak heeft benaderd met de vraag of hij kan aanschuiven, zegt Crombeen. “Maar het antwoord blijft nee. Ze vertegenwoordigen maar een klein deel van de bouw en infra. Misschien hebben ze 8.000 leden in totaal. Maar ze zijn ook actief in andere sectoren en nemen gepensioneerden, althans dat deden ze, op bij dit soort aantallen”, aldus de vakbondbestuurder.

Infrasite vraagt hem of er bepaalde criteria zijn waar een club aan moet voldoen om mee te mogen praten. Vaste criteria zijn er niet, zegt hij. Als een onbekende partij zou aankloppen meteen hele grote achterban van medewerkers in de bouw en infra, dan zou Crombeen daar serieus mee in gesprek gaan. Maar met HZC wil hij dat beslist niet. Er lijkt meer aan de hand.

Oude conflicten

HZC had tot een jaar of 2006 een plek aan de onderhandelingstafel. Maar na een reeksmeningsverschillen met de andere vakbonden, werd de vereniging “van tafel gebonjourd”, vertelt directeur Van Veldhuizen. Hij begrijpt nog steeds niet precies waarom. Hij was er zelf niet bij. Wel bekruipt hem het gevoel dat de vereniging sindsdien door de andere vakbonden wordt gezien als een onbetrouwbare partij. Onterecht, vindt de directeur. Want wat er zich dan ook heeft kunnen afspelen in die tijd, de vereniging is veranderd, hij staat nu aan het roer en de vereniging heeft —naar zijn mening — laten zien een betrouwbare partner te zijn.

Buiten de vakbonden om

FNV-bestuurder Hans Crombeen denkt daar anders over. Ook hij was er niet bij in 2006, maar heeft recentelijk wel samengewerkt met HZC. De vereniging had tot voorkort twee stoelen in de cao-commissie, waar de vakbonden overleggen wat ze gaan voorstellen tijdens onderhandelingen met de werkgevers. “Iedereen was blij met de samenwerking en bijdragen van HZC”, zegt Crombeen. “Totdat ze langs ons heen met de werkgevers gingen praten.”

Volgens de vakbondbestuurder zou de vereniging in het afgelopen jaar bij de werkgevers hebben aangeboden om zelf met hen een cao af te spreken voor de branche, zonder overleg met hem, en buiten de vakbonden om. Technisch gezien is dat mogelijk, zegt Crombeen, maar als vakbondbestuurder is hij er niet van gediend. “Het is natuurlijk heel raar, een minderheid die roept dat ze voor iedereen een cao willen afspraken. En ik heb er gewoon geen belang bij om samen te werken met een club die langs me heen met de werkgevers zit te praten.” Dus heeft hij ze uit de cao-commissie gezet.

‘Onbegrijpelijk’

HZC-directeur Van Veldhuizen herkent de reactie van Crombeen. Hij kan bevestigen dat hij eerder dit jaar met de vakbondbestuurder is gebotst. De aanleiding was inderdaad dat hij met een onderhandelaar van de werkgevers contact had gehad. Maar dat contact was twee jaar geleden, zegt Van Veldhuizen: voor een kennismakingsgesprek.

Tijdens dat gesprek kwam inderdaad de mogelijkheid ter sprake om een zelf een cao af te sluiten met de werkgevers, zonder de andere vakbonden en dus buiten hen om, bevestigt de HZC-directeur. Mochten de vakbonden zijn vereniging in de toekomst “blijven afhouden” van de onderhandelingstafel, dan wilde hij daar best met de werkgevers over praten, zei hij desgevraagd door de onderhandelaar. Zijn voorkeur had het absoluut niet, zegt Van Veldhuizen achteraf tegenover Infrasite. Naar eigen zeggen ziet hij HZC het liefste gewoon samen met de vakbonden aan de onderhandelingstafel.

Zijn gesprek met de onderhandelaar van de werkgevers kwam later ter ore bij de vakbondsbestuurder van de FNV en CNV. Ruim een jaar later, volgens Van Veldhuizen, die ondertussen samenwerkte met de FNV. De vakbondbestuurders waren laaiend, beschrijft hij, meteen punt achter de samenwerking tot gevolg.

Logisch vindt hij het niet. Sinds hij directeur is van de vereniging heeft hij naar eigen zeggenduidelijk bij de vakbonden aangegeven dat hij uiteindelijk een plek wil voor HZC aan de onderhandelingstafel. Met of zonder de vakbonden, zei hij tegen de werkgevers. Maar dat kan voor de vakbonden geen verrassing zijn geweest, vindt hij.

HZC overweegt actie

De directeur schreef onlangs een formele brief aan alle cao-partijen, met argumenten om zijn vereniging toe te laten. Zijn grootste argument blijft het ledental: volgens Van Veldhuizen heeft HZC een achterban van een paar duizend werkers in de bouw en infra, hoewel Crombeen daaraan twijfelt.

Een ander punt is dat de wensen van die leden verschillen van de wensen van de vakbonden die reeds aan tafel zitten. HZC is bijvoorbeeld geen voorstander van een gelijke reiskosten- en overwerkvergoeding voor alle medewerkers in de bouw en infra (UTA-medewerkers én bouwplaatsmedewerkers), een groot discussiepunt tijdens de huidige cao-onderhandelingen. De FNV wil dat UTA-medewerkers hetzelfde krijgen als bouwplaatsmedewerkers. HZC vindt dat niet vanzelfsprekend, “omdat hun situatie heel anders is”.

Ook voor de inbreng van zijn vereniging moet ruimte zijn aan tafel, vindt Van Veldhuizen. Hij verwacht binnenkort een reactie van de cao-partijen op zijn brief. Als het dan nog steeds niet lukt om een plekje aan tafel te krijgen, overweegt de directeur “actie”. Waar hij precies aan denkt, kan hij nog niet zeggen.

Dit artikel is eerder verschenen op de Infrasite