Minder zzp’ers door controle schijnzelfstandigheid? UWV ziet weer meer zzp’ers in de bouw

De daling van het aantal zzp’ers vlakt de laatste maanden af. Het UWV ziet zelfs weer meer zelfstandigen in de bouw. Daarnaast constateert de uitkeringsinstantie dat de dip bij ict, financiële dienstverlening en retail over is. „Als er vanaf 2026 ook boetes worden opgelegd zal er meer alertheid komen.”

Als gevolg van het opheffen van het handhavingsmoratorium stoppen veel zzp’ers. In de laatste Arbeidsmarktprognose 2025-2027 signaleert samensteller UWV dat een behoorlijk aantal van hen in loondienst begon. In de prognose staat de uitkeringsinstantie kort stil bij het feit dat door het stoppen en overgaan in loondienst verandering op de arbeidsmarkt plaatsvond, vooral in de zorgsector. „In onze data zien wij een toename van werknemers in onze zogenoemde polisadministratie. In deze database staan alle werknemers in loondienst en mensen die een uitkering ontvangen. Is die stijging normaal? Het valt in ieder geval samen met het feit dat de Belastingdienst op 1 januari 2025 de Wet DBA handhaaft, omdat het handhavingsmoratorium op die datum verstreek.”

Arbeidsmarkt transparant maken

Aan het woord is Rob Witjes. In de wereld van de arbeidsmarktproblematiek is hij een oudgediende. Al 37 jaar houdt hij zich bezig met de sociale zekerheid waarvan de laatste zestien jaar als hoofd Arbeidsmarktinformatie van het UWV.  „Het is onze wettelijke taak om de arbeidsmarkt transparant te maken, daarnaast voeden wij arbeidsmarktprofessionals met inzichten. In onze eigen bestanden komen geen zelfstandigen voor, omdat die geen werknemerspremies afdragen zoals mensen in loondienst en met een uitkering dat wel doen. Om toch ons werk te kunnen uitvoeren putten we hiervoor uit vier bronnen: KVK, CBS, Centraal Planbureau (CPB) en onze eigen regionale analyses. Met name dat laatste is een belangrijke toegevoegde waarde, omdat daar de ervaring van onze mensen in de uitvoering bijkomt. Ik heb collega’s binnen het UWV die mensen aan het werk helpen. Van hen krijg ik signalen die ze zien in de arbeidsmarkt.”

Wat zie je aan de data?

„In de sectoren zorg en welzijn, bouw en landbouw zagen we een daadwerkelijke daling van het aantal zzp’ers. Ook in groothandel zie je een afname, maar dat koppel ik niet aan het handhavingsmoratorium, het gaat daar al jaren op en neer. Wij zagen in onze polisadministratie dus een behoorlijke stijging van mensen die in loondienst gaan. Het ondersteunt een eerdere analyse van het CPB. Zij voorspelden dat zeker de helft van de zzp’ers die denken schijnzelfstandig te zijn, kiezen voor loondienst, dat gegeven hebben we meegenomen in de laatste Arbeidsmarktprognose.”

Hij stopt om toch een opvallende ontwikkeling te duiden. „In die eerste maanden van dit jaar zie je daling, stilstand. De verwachting is echter dat die afname niet continu doorzet. Kijk naar de bouw. Door het voorjaar, het is dan mooier weer, gaan bouwvakkers weer aan de slag om bijvoorbeeld te schilderen, dat zien wij ook terug in onze WW-cijfers. Verder zie je inmiddels bij een aantal sectoren een toename. In detailhandel en ICT zagen we een dip, maar de laatste maanden neemt het weer fris en fruitig toe. De meest opvallende stijging in het aantal zzp’ers, zeker onder starters, zien we in de financiële dienstverlening.”

Lees het volledige artikel op de website van De Ondernemer