Prinsjesdag 2025: Begrotingsplannen voor bouw en infra onder de loep

Op een dag vol verwachtingen presenteerde het demissionaire kabinet de begrotingsplannen voor 2026 tijdens Prinsjesdag 2025. Voor de bouw- en infrasector zijn er geen grote verrassingen, maar wel gerichte investeringen die vooruitgang stimuleren. Woningbouw krijgt een flinke impuls met miljardenbudgetten, terwijl infrastructuur kampt met tekorten.

Prinsjesdag 2025: woningbouw als topprioriteit

Het aanpakken van het woningtekort staat bovenaan de agenda. Demissionair minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening zet in op forse investeringen. Tot en met 2029 komt er circa 5 miljard euro extra beschikbaar om de bouw van betaalbare woningen te versnellen.

Een groot deel, ruim 2,4 miljard euro, gaat naar de Realisatiestimulans. Gemeenten ontvangen 7.000 euro per gebouwde betaalbare woning, wat kan leiden tot zo’n 340.000 nieuwe huizen. Deze financiële prikkel moet lagere overheden motiveren om sneller te bouwen.

Daarnaast werd er tijdens Prinsjesdag 2025 gesproken over de Woningbouwimpuls met een budget van ruim 500 miljoen euro. Dit blijft ook voor dit jaar onveranderd. Dit fonds ondersteunt complexe gebiedsontwikkelingen, zoals het aanpakken van bodemverontreiniging of het verplaatsen van bedrijven. Het helpt om gebieden klaar te maken voor woningbouw met slimme, praktische oplossingen.

Infrastructuur: onderhoud blijft een uitdaging

Voor infrastructuur trekt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) in 2026 zo’n 16,2 miljard euro uit. Hiervan gaat 10,5 miljard naar wegen, spoor en vaarwegen, met 5,6 miljard specifiek voor onderhoud en vernieuwing. Toch waarschuwde demissionair minister Tieman tijdens de Prinsjesdag 2025 dat dit niet voldoende is.

“We investeren fors, maar er zijn scherpe keuzes nodig,” aldus Tieman. “Er ontbreekt simpelweg geld om alles te doen wat moet gebeuren.” Rijkswaterstaat signaleert al langer dat zonder extra middelen tientallen onderhoudsprojecten in de knel komen.

De Algemene Rekenkamer bevestigt dit tekort: tot 2038 mist Rijkswaterstaat nog ruim 20 miljard euro. Dit betekent dat slimme technologie en efficiënte planning harder nodig zijn dan ooit om achterstanden te beperken.

Prinsjesdag 2025 halverwege: stikstof en pauzeprojecten

Voor veel infraprojecten die sinds 2023 stilliggen door stikstofproblemen, biedt Prinsjesdag 2025 weinig verandering. Van de negentien gepauzeerde projecten wordt alleen de A27 Eemnes-Zeewolde deels hervat met 200 miljoen euro. Alternatieve maatregelen, zoals voor de verbindingsboog A1/A30, krijgen kleinere budgetten van 12 miljoen euro.

Daarentegen lopen lopende projecten zoals de A27 Houten-Hooipolder vertraging op. Door prijsstijgingen zijn de kosten met 330 miljoen euro gestegen, vooral door duurdere bruggen. Dit toont aan hoe belangrijk kostenbeheersing en innovatieve bouwmethoden zijn geworden.

Veiligheid en waterbeheer in de spotlight

Veiligheid op wegen en water krijgt extra aandacht in de begroting. Het ministerie van IenW start een programma van 345 miljoen euro om N-wegen veiliger te maken met bijvoorbeeld rijbaanscheidingen. Dit moet ongelukken verminderen en het verkeer soepeler laten stromen.

Op Prinsjesdag 2025 werd ook bekend gemaakt dat IenW 275 miljoen uittrekt voor waterkwaliteit, gericht op natuurvriendelijke oevers en vispassages. Dit sluit aan bij strengere Europese regels en de Kaderrichtlijn Water. Het Deltaprogramma ontvangt 1,9 miljard euro voor overstromingsbescherming en dijkversterking, al blijft er een tekort van miljarden tot 2050.

Deze investeringen laten zien hoe technologie en natuur hand in hand kunnen gaan. Denk aan slimme systemen voor waterbeheer die overstromingen voorspellen en dijken monitoren. Dit verlicht het werk van ingenieurs en beschermt tegelijkertijd woonwijken.

Groene energie en biobased bouwen

De transitie naar duurzame energie krijgt een impuls met 1 miljard euro uit het Klimaatfonds voor windmolenparken op zee. Dit moet 2 gigawatt aan nieuwe capaciteit opleveren, ondanks hoge kosten. Het kabinet ziet dit als een snelle manier om groene energie op te wekken.

Daarnaast is er 7,2 miljoen euro beschikbaar via leningen uit het Groenfonds voor biobased bouwen. Dit stimuleert de teelt van vezelgewassen zoals hennep en vlas, die CO2 opslaan en in de bouw gebruikt worden. Boeren kunnen hiermee koolstofcertificaten verdienen, wat een slimme koppeling tussen landbouw en bouw creëert.

Prinsjesdag 2025: vooruitblik op infra-investeringen

Voor de lange termijn plant IenW een structurele verhoging van 200 miljoen euro per jaar vanaf 2039 voor vernieuwing van infrastructuur. Dit is nodig voor verouderde bruggen en viaducten, maar ook voor acute problemen zoals waterstofverbrossing. Het Mobiliteitsfonds wordt met een jaar verlengd tot 2039, wat 8,6 miljard euro vrijmaakt.

Deze vooruitziende plannen laten zien dat het kabinet nadenkt over duurzame oplossingen. Innovatieve materialen en digitale tools, zoals sensoren voor brugmonitoring, kunnen helpen om kosten te drukken en veiligheid te verhogen. Het werk van technici en planners wordt hierdoor efficiënter.

Hoewel Prinsjesdag 2025 geen onverwachte wendingen brengt, biedt het wel een basis voor groei in de bouw- en infrasector. De focus op woningbouw en groene energie geeft ruimte voor slimme technologieën. Het blijft spannend hoe deze plannen de sector de komende jaren zullen vormen.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op het nieuwsplatform BouwNieuwsVandaag