Verkiezingen: Wat zijn de plannen voor de sociale zekerheid?

Arbeidsongeschiktheidsverzekering werknemer (WIA)

De VCP pleit al lange tijd voor de aanpak van hardheden in de WIA. Hiervoor hebben we samen met FNV en CNV een witboek geschreven met oplossingsrichtingen. Ook heeft staatscommissie OCTAS advies uitgebracht om het stelsel te verbeteren. Tot nu toe blijven verbeteringen uit. Wat willen partijen? Verschillende partijen, zoals SP, NSC en GroenLinks-PvdA willen een lagere drempel om in aanmerking te komen voor de WIA, variërend van 15% of 25%. Het CDA wil één uitkering voor duurzame en niet-duurzame arbeidsongeschikten, zonder de rechten van bestaande uitkeringen aan te tasten. Ondertussen wil het CDA werken aan een vereenvoudiging van de WIA, onder andere bij de vaststelling van maatmanloon, dagloon en de keuringsystematiek. Ook ChristenUnie wil de verschillende regelingen in de WIA uniformeren en een oplossing voor mensen die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn. NSC wil de WGA-vervolguitkering afschaffen en in plaats daarvan werkimpulsen die voor zowel werkgever als werknemer stimulerend zijn.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen

Wij zijn voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen zoals geadviseerd door de Stichting van de Arbeid. Afgelopen tijd is samen met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gewerkt aan een wetsvoorstel. Wat willen partijen? De meeste partijen willen dat er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen komt. In veel verkiezingsprogramma’s blijft het gissen hoe dit vormgegeven zal worden. Maar over het algemeen lijkt er steun voor voorgestelde vormgeving.

Werkloosheidswet

De WW is in het verleden al flink versoberd door de duur te verkorten van 38 maanden naar 24 maanden. Daarnaast heeft het huidige kabinet een bezuiniging ingeboekt vanaf 2028. De VCP is tegen verdere verslechteringen van de WW. Wat doen partijen? GroenLinks-PvdA, SP, NSC en ChristenUnie willen de geplande bezuiniging terugdraaien en de duur van twee jaar in stand houden. Daarnaast wil GroenLinks-PvdA de kortdurende WW verlengen voor mensen die een half jaar hebben gewerkt, van drie naar zes maanden. De VVD beperkt de maximale WW-duur tot één jaar. Verder verhoogt de VVD de uitkering naar 80% van het oude loon in de eerste vier maanden. In de daaropvolgende vier maanden blijft de uitkeringshoogte 70%, voor de laatste vier maanden verlaagt de VVD de uitkering naar 60% van het oude loon. D’66 kiest ook voor een maximale WW-duur van één jaar en voor een hogere uitkering aan het begin. Tegelijkertijd verlengt D66 de zogeheten referte-eis naar 42 van de 52 weken hebben gewerkt om in aanmerking te komen voor een WW-uitkering in plaats van de huidige eis van 26 van de 36 weken te hebben gewerkt. Verder beperkt D66 de opbouw van WW-rechten naar een halve maand per gewerkt jaar.

Hersteloperatie UWV

De VCP vindt dat mensen snel duidelijkheid moeten krijgen en dat nabetalingen er niet voor mogen zorgen dat mensen in de problemen komen. Lees hier onze eerdere reactie. GroenLinks-PvdA pleit voor een regeling zodat mensen belastingvrij gecompenseerd kunnen worden, zonder impact op toeslagen en andere regelingen en moeten terugvorderingen worden uitgesloten. Ook de SP wil de garantie dat de fouten van het UWV niet leiden tot (financieel) nadeel voor uitkeringsgerechtigden. BBB wil de keuringen en begeleiding van mensen overhevelen naar zelfstandige partijen en NSC wil dat mensen een herbeoordeling kunnen krijgen en eventueel een second opinion bij een foute sociaal-medische beoordeling. Ook wil NSC geen terugvorderingen en bij een nabetaling zo min mogelijk nadelige gevolgen.

Positie VCP

In aanloop naar het opstellen van de verkiezingsprogramma’s heeft de VCP haar inbreng aan politieke partijen gegeven. Lees hier het volledige positon paper van de VCP voor de verkiezingsprogramma’s.